Ród Łaszczyńskich
Wiadomości Wrzesińskie 06.10.2000r.
,,Nie tylko Września, ale również wiele mniejszych miejscowości w powiecie wrzesińskim może poszczycić się ludźmi, którzy zapisali się złotymi zgłoskami w historii regionu, a nawet kraju. Czasem wystarczy jeden wiek, by osiagnięcia współmieszkańców poszły w zapomnienie. Wydaje się , że taka właśnie sytuacja ma miejsce w Grabowie Królewskim, gdzie mimo usilnych starań nie udało mi się znaleźć jakichkolwiek śladów bytności rodu Łaszczyńskich.
Majątek w Grabowie Królewskim i Krzywej Górze jeszcze w latach trzydziestych XIX wieku należał do rodzinu Mullerów. Około roku 1840 posiadłość ziemską z ich rąk wykupił Stanisław Łaszczyński. Stanisław, pierwszy z rodu, który przez czterdzieści lat miał gospodarować w Grabowie Królewskim, był uczestnikiem Powstania Listopadowego. Jako oficer grenadierów gwardii Wojska Polskiego, za uczestnictwo w narodowym zrywie, został zesłany na Sybir. Po powrocie do kraju ożenił się z Olgą Halpert, z którą miał dwóch synów. Starszy z nich, Władysław, urodził się w Grabowie Królewskim w 1840 roku. Dwa lata później przyszedł na świat Bolesław. Obaj bracia kształcili sie w gimnazjum Magdy Magdaleny w Poznaniu, pózniej naukę kontynuowali w Tirlemont (Belgia), gdzie zdali maturę...
...Starszy z braci, Władysław, studiował chemię na uniwersytecie w Berlinie i Heidelbergu. doktoryzował się w 1862 raku. W 1863 wziął udział w Postaniu Styczniowym. W latach 1864-71 był wicedyrektorem cukrowni Układówka pod Kijowem. Po śmierci ojca, Stanisława, wrócił do Grabowa Królewskiego, aby objąć po nim majątek. Około 1880 roku sprzedał ziemie w Grabowie Królewskim i Krzywej Górze i kupił inny majątek pod Kaliszem. Władysław Łaszczyński jako pierwszy wprowadził w Polsce termin ,,zootechnika". Jeden z pierwszych stosował nawożenia solami potasowymi. Propagował liczne metody zootechniczne, jak: chów stajenny, silosowanie pasz, kontrole mleczności krów. Opublikował wiele pozycji z dziedziny zootechniki. Czworo dzieci urodziło mu sie jeszcze w Grabowie Królewskim. Zmarł na gróźlicę w 1895. Pochowany został we wsi Dobrzec.
Najstarszym dzieckiem Władysława był Stanisław Ignacy, który przyszedł na świat w 1872 roku...Na uniwersytecie Jagielońskim studiował chemię, później przeniósł się na uniwersytet w Berlinie, gdzie w 1894 roku doktoryzował sie z filozofii. Od 1900 roku badał zasoby miedzi i wydobywał ją koło Chęcin. Wraz z bratem Bolesławem, urodzonym z Grabowie Królewskim w 1875 roku, załozył Towarzystwo Akcyjne ,,Zofia" (nazwa do imienia siostry), które produkowało miedź. Ponieważ rząd rosyjski utrudniał mu dostep do niezbednego w górnictwie dynamitu, Stanisław Łaszczyński wynalazł własny materiał wybychowy, który nazwał ,,miedziankit". Materiał ten trafił nie tylko do kopalń polskich, rosyjskich i nimieckich, ale był powszechnie stosowany w kopalniach japońskich, amerykańskich i pałudniowoamerykańskich...Stanisław Ignacy miał także zaciecie literackie. Na początku okresu studenckiego (1890) ogłosił drukiem swój utwór ,,Monolog". Zakładał biblioteki i czytelnie, a także teatr amatorski, dla potrzeb którego sam pisał drobne utwory sceniczne. W Sosnowcu współredagował ,,Głos Polski". Ten prawdziwie człowiek renesansu zginął tragicznie zastrzelony przez hitlerowców w Kielcach, 5 września 1939 roku, w sytuacji, gdy śpieszył z pomocą prowadzonej na egzekucję kobiecie."